İsmail ŞİLE ESOGU - İş Etüdü

Metot Etüdü

Bilindiği gibi üretim yönetiminin amacı, ihtiyaçları karşılayacak elverişli mal ve hizmetler üretmek için, üretim faaliyetlerinin optimum bileşimini sağlamaktır. Üretim faaliyetleri ise sahip olunan üretim faktörlerine yönelik “5NK”(ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin ve kim tarafından) sorgulamasıyla ortaya konan iş gruplarından oluşur. Dolayısıyla üretim, işe dayanır. Burada metot(yöntem) etüdü açısından bu işin yapılış biçimi önemlidir. Etüt, sistematik bir yaklaşımla işi yada iş gruplarını tanımlamaya, geliştirmeye ve standardize etmeye çalışır.

Tanımlama ile işin yapılış amacı, sınırları ve kapsamı belirlenirken geliştirme ile işin, mevcut durumdaki yapılış tarzından daha kolay, daha rahat, daha kısa sürede, daha az fireyle ve daha güvenli bir biçimde gerçekleştirilmesine yönelik yeni bir yapılış tarzına geçişi sağlanır. Standartlaştırmayla ise, tanımlanmış bir işin, kişiye ve zamana bağlı olmaksızın hep aynı biçimle(metotla) gerçekleştirilmesi sağlanır. Genel olarak metot etüdü, bu üç ana adımlık sürece ait bir çevrimi kapsar. Her ne kadar ilerleyen alt bölümlerde metot etüdünün aşamaları, daha fazla sayıdan oluşacaksa da bilinmelidir ki onlar, yukarıdaki üç ana adımlık sürecin detaylandırılmış ve uygulanabilir hale getirilmiş şeklidir. Metot etüdüne ilişkin detay bölümlere geçmeden önce bazı kavramlar üzerinde durmakta fayda vardır. Bunlar;

Proses(Süreç): Bir imalat çalışması olarak hammaddenin mamul haline gelinceye kadar arka arkaya geçirdiği faaliyetler dizisidir.

Metot(Yöntem): Prosesin departmanlara ayrılmış şekilleridir. Herhangi bir departmanda, imalat faaliyetlerine yönelik çalışmaların yapılış biçimidir.

Faaliyet(Makrohareket): İş parçası üzerinde fiziksel, konumsal veya yapısal değişiklik ortaya çıkaran bir çalışma birimidir.

Eleman(Mikrohareket): Başlangıç ve bitiş noktaları kesin olarak tanımlanabilen ve daha küçük parçalarına ayrılamayan iş modülleridir. Diğer bir deyişle, bir faaliyetin tanımlanabilir en küçük parçasıdır.

Metot Etüdünün Tanımı, Amaçları ve Uygulama Alanları

Metot etüdü hakkında genel kabul gören bir tanımlama, İngiliz Standartlar sözlüğü tarafından yapılmıştır

Bu tanımlama ile metot etüdüne ilişkin bazı sonuçlar şu şekilde belirlenebilir:

Metot etüdü, olayları bilimsel yönetim prensipleri ile değerlendirir.
Metot etüdü bir yaratıcı problem çözme tekniğidir.
Metot etüdü içerisinde emek faktörü bulunan her düzeydeki faaliyet için uygulanabilir.
Metot etüdü bir işin en iyi(optimal) yapılış biçimini bulan bir teknik değildir. Dolayısıyla aynı işin her zaman daha kolay bir yapılış şekli bulunabilir.
Metot etüdü doğrudan verimlilik artırma tekniğidir.

Metot etüdünün, verimi, insanca çalışma koşulları altında en yüksek seviyede tutma amacına ulaşmak için gereken ara hedefler aşağıdaki şekilde sayılabilir:

İşçinin boş bekleme süresini azaltmak.
İşçinin gereksiz hareketlerini ortadan kaldırmak.
İşçiler üzerinde adil iş yükü dağılımını sağlamak.
İşçinin çalışma hızını yükseltmek.
Daha iyi çalışma koşulları geliştirmek.
Üretim süresi boyunca iş akışını dengelemek.
Makinaların boş bekleme sürelerini azaltmak.
Malzeme firelerini azaltmak.
Kalite bozukluklarını azaltmak.

Bu amaçları, üretim sistemlerinin özelliklerine göre daha da artırmak ve detaylandırmak mümkündür.

Metot Etüdü Çalışmasının Düzeyleri

Metot etüdü ile analiz edilecek süreçler veya faaliyetler, iki ana kritere göre alt elemanlarına ayrılabilir. Bunlardan ilki, tanımlanabilirlik, ikincisi ölçülebilirliktir. Tanımlanabilirlik, süreç veya faaliyetin başlangıç ve bitiş noktalarının kesin olarak belirlenme özelliğini göstermektedir. Ölçülebilirlik ise bu iki nokta arasında geçen sürenin ölçülebilir nitelikte olmasını ifade eder. Dolayısıyla, başlangıç ve bitiş noktaları itibariyle tanımlanabilir ve süresi ölçülebilir hareketler grubu olan faaliyetler, bu özellikleri korunarak alt düzeylerine ayrılabilir. Herhangi bir faaliyetin alt elemanları, makrohareket ve mikrohareket olmak üzere iki ana düzey ile ifade edilebilir.

Makrohareket: Başlangıç ve bitiş noktaları itibariyle daha alt elemanlara ayrılabilen harekettir. Bu tanım, faaliyet kavramıyla eşdeğerdir. Örneğin tornalama, presleme, boyama, montaj ve taşıma gibi alt elemanlarına ayrılabilir nitelikli faaliyetler bu düzeyden sayılabilir.

Mikrohareket: Başlangıç ve bitiş noktaları itibariyle daha alt elemanlarına ayrılamayan ve ölçülebilir nitelikli süreye sahip en küçük harekettir. Örneğin; kavrama, gözle kontrol, arama ve seçme gibi hareketler genel olarak bu düzeye aittir.

Geliştirilmek ve standartlaştırılmak istenen çalışma metotlarına ait faaliyetler hangi düzeyde olursa olsun sonuçta yapılan çalışma, bir metot etüdü çalışmasıdır ve çoğu aşama büyük ölçüde ortaktır. Ancak yapılan çalışma eğer faaliyet düzeyinde ise makrohareket etüdü veya iş basitleştirme, eğer mikrohareket düzeyinde ise mikrohareket etüdü adıyla anılır.

Makrohareket Etüdü

Bu alt bölümde, makrohareket etüdünün özellikleri ve mikrohareket etüdünden farklı yanları üzerinde durulacaktır. Metot etüdü çalışması eğer faaliyet düzeyinde gerçekleştirilirse, söz konusu olur. Endüstriyel uygulamaları itibariyle en yaygın olan metot etüdü düzeyidir. Zira, mikrohareket etüdüne göre yapılması daha kolay ve daha düşük maliyetlidir. Ayrıca daha kısa sürede gerçekleştirilme özelliğine de sahiptir. Bu analiz, mal veya hizmet üreten tüm sistemlerdeki uygulama alanları itibariyle iki açıdan değerlendirilmeye alınabilir. Bunlardan herhangi birinin dikkate alınması diye bir koşul söz konusu değildir. Gerektiğinde her ikisini amaca uygun bir kombinasyonu aynı zamanda gerçekleştirilebilir.

Süreç analizi: Makrohareket etüdünün ilk değerlendirme alanıdır. Süreç, bilindiği gibi, önceden tanımlanmış bir işi başarmak üzere ard arda gerçekleştirilen faaliyetler kümesidir. Metot etüdünün en kapsamlı çalışmasını oluşturan bu analizde, süreçle ilgili faaliyetleri detaylı alt elemanlarına ayırmak gerekmez. Dolayısıyla, analiz sonucunda sağlanacak gelişmeler, süreç(işlem akışı) yada onun bir alt düzeyindeki faaliyetlerle ilgili olacaktır. Ancak bu analizle tüm sistem hakkında bilgi sahibi olunabilir ve değerlendirme yapılabilir. Zira bu tür analizlerde kullanılan, süreç ve gezi şemaları, ip diyagramları gibi analizin yapısına uygun kayıt ortamları, bu olanağı sağlayacak niteliktedir. Söz konusu kayıt ortamları, ele alınan süreç yada iş akışı ile ilgili bilgileri açıklıkla ortaya koyarak analitik ve grafik değerlendirmelerin yapılmasına ve dolayısıyla sürecin analiz edilerek aksaklıkların bulunup giderilmesinde yardımcı olur(Carson vd.,sh:11.1).

Faaliyet analizi: Makrohareket etüdünde inilecek detay düzeyi arttıkça, analizin kapsamı daralırken hassasiyeti artacaktır. Dolayısıyla, sistemin yada sürecin bütününün daha global bilgileri yerine ele alınan faaliyetlerle ilgili daha detay bilgilerin elde edilmesi ve değerlendirilmesi gerekecektir. Faaliyet analizinde diğer bir özellikte zaman boyutuyla ilgilidir. Bu analizde kullanılan faaliyet, çoklu etkinlik ve işçi-makine şamaları gibi kayıt ortamları zamanlandırılmıştır. Genellikle bu tür analizler, faaliyetin birden fazla eleman tarafından gerçekleştiriliyor olması halinde, söz konusu elemanlar arasında zaman ve çalışma uyumluluğunu sağlamakta başarılı olmaktadır.

Mikrohareket Etüdü

Mikrohareket bilindiği gibi tanımlanabilir ve ölçülebilir en küçük harekettir. Bu tür hareketlerin analizi, bir faaliyetin “therblig”(Gilbreth’in tersten okunuşu) denilen elemanlarına ayrılması ile mümkün olur. Frank ve Lillian Gilbreth tarafından geliştirilen mikrohareket etüdü, özellikle, bir faaliyetin çok daha detaylı incelenmesine ve geliştirilmesine olanak sağlamaktadır(Salvendy, sh:603). Bunlardan ilk 31’ü aktif, sonraki 3’ü pasif ve sonuncusu planlama niteliklidir.

Mikrohareket etüdü çalışmasının temelini Hareket Ekonomisi İlkeleri oluşturmaktadır. Bu prensipler, genel olarak insan vücudunun kullanılmasına, işyeri düzenine ve alet ve gereçlerin yapısına ilişkin olanlar diye 3 ana grupta toplanır. Ancak bilinmelidir ki; burada son derece detaylı hareketler ve özellikler için genelleştirmeler yapılmaya çalışılmaktadır. Bu ise oldukça zor ve bazı durumlarda geçerliliği tartışılabilen konulara sahip bir çalışmadır. Her ne kadar hepsinin her durumda uygulanma olanağı olmasa da, bu prensipler yorgunluğu azaltmada ve etkenliği artırmada bir temel teşkil eder.

Mikrohareket etüdünün amaçları ve kullanım alanlarına baktığımızda görünen durum şudur; yığın üretiminin yapıldığı ve çok sayıda tekrarlanan işlerde, hayati önem taşıyan olaylarda(örneğin tıbbi müdahalelerde) ve araştırma geliştirme faaliyetlerinde, diğer analiz tekniklerinin yeteri kadar detaya inemediği olaylarda, elin ve parmakların hareketlerinin özellikle, makrohareket etüdünde kullanılan sembollerle ifade edilemediği durumlardaki ihtiyacı karşılamak üzere kullanılan bir tekniktir. Dolayısıyla bu teknik, bir faaliyetle ilgili detay bilgilerin toplanmasına ve yapılacak iyileştirilmelerin tespitine yardımcı olur. Bir işin doğru hareketlerle ve olması gereken koşullarla yapılmasında yol gösterir. Mikrohareket etüdü, bir işin detay hareketlerinin zamanlandırılmasına da olanak sağlar. Genellikle bilgi toplama ve kaydetme film üzerine yapıldığı için daha fazla doğruluğa sahiptir.

Metot Etüdünün Aşamaları

Bilimsel yönetim prensipleriyle problem çözmeye çalışan teknikler, sistematik bir sıra takip ederler. Bilindiği gibi metot etüdü çalışması da bu nitelikte bir tekniktir ve aşağıdaki aşamalar sıra ile izlenerek çalışma gerçekleştirilir:

Üzerinde metot etüdü çalışması yapılacak işin seçimi
Seçilen işin mevcut durumda nasıl yapıldığına ait bilgilerin toplanması ve standart kayıt ortamlarına kaydedilmesi.
Mevcut metodun eleştirel yaklaşımla incelenmesi ve irdelenmesi.
Daha iyi bir metodun geliştirilmesi.
Geliştirilmiş metodun uygulanması.
Uygulamanın izlenmesi ve gerekli düzeltmelerim yapılması.

Metot Etüdü Yapılacak İşin Seçimi

İşletmelerde verimliliği artırmaya yönelik araştırma-geliştirme faaliyetleri, diğer çalışmalar gibi, belirli bir süre alır. Metot etüdü boyunca işletmenin katlanacağı bu süre, ilk bakışta kayıp bir süredir ve işletmeye bir maliyeti vardır. Bu süre kaybı ve katlanılacak maliyet, metot etüdü çalışmasının kapsamı genişledikçe geometrik olarak artar. Zira, etüde konu alınacak faaliyetler genişleyerek arttıkça, analizler değişik nitelikli faaliyetler arasındaki sinerjik etkiler dolayısıyla çok daha karmaşık bir hale gelecektir. Böylece, muhtemelen çalışma amaçlarından sapılarak istenen sonuçlardan uzaklaşılacak ve maliyetler de beklenenin üzerinde seyredecektir. Böyle bir başarısızlığa düşmemek için işletmelerdeki süreçler, işler veya faaliyetler, belirli kriterlere ve faktörlere göre değerlendirilerek önem seviyelerine ayrılmalıdır.

Metot etüdü yapılacak iş istasyonunun seçiminde belli kriterleri gözönüne aldığımızda bu kriterler üç farklı dalda görülürler;

Ekonomik faktörler.
Beşeri faktörler.
Teknik faktörler.

Ekonomik faktörleri düşündüğümüzde temel kriter, bu çalışmanın yapılıp yapılmamasının ekonomik olarak değerli olup olmadığıdır, yapılan çalışmanın bize vereceği bilginin değeri getireceği maliyetten yüksekse çalışma ekonomik açıdan yapılabilir. Eşitsiz dağılmış iş yükü, kullanılmayan veya boş duran makine ve malzemelerin bulunduğu, darboğazların bulunduğu, fire oranlarının yüksek olduğu ve kalite problemlerin yaşandığı istasyonlar genellikle ekonomik açıdan büyük kayıp arz etmekte ve metot etüdü çalışmasına ihtiyaç duymaktadırlar.

Beşeri faktörler gözönüne alındığında işçilerin huzursuz olduğu, kaza oranlarının yüksek olduğu, işçi devir hızının yüksek olduğu süreçler diğer kriterler de gözönüne alındıktan sonra metot etüdü yapılması gereken istasyonların belirlenmesinde önem taşır.

Seçilen İşe Ait Bilgi Toplama ve Kaydetme

Metot etüdüne ilişkin uygulamalarda sözü edilen kayıt ortamları, uygun bir kombinasyon içerisinde birlikte kullanılır. Çünkü her biri, olayın ayrı bir yönünü ele alır ve analiste bununla ilgili analiz yapma olanağı tanır. Bu kayıt ortamlarının kullanılarak ne gibi bilgilerin toplanacağı, araştırılacak işin özelliklerine ve araştırmanın düzeyine bağlı olacaktır. Burada üzerinde önemle durulması ve kayda geçilmesi gereken konulardan bazıları, aşağıdaki gibi belirlenebilir :

İş ile ilgili veya işi yapan kişinin faaliyetleri ve hareket biçimleri.
İşçi-makine etkileşimleri.
Malzeme ve parça akışı ve bunlara yapılan işlemler
Tesis, tezgah ve araç-gerecin kullanımı ile ilgili bilgiler

Eleştirerek inceleme ve düzeltilmiş yöntem

Etüdü yapılacak iş seçilip aşağıda bir sonraki maddede anlatılan yöntemlerle iş

gözlemlenip kağıda döküldükten sonra eleştirerek inceleme adımı ve onun ardından

da düzeltilmiş yöntem geliştirme adımı gerçekleştirilir.

Birincil ve ikincil sorular sorularak düzeltilmiş yöntemeulaşılmaya çalışılır. İkincil sorular birincil sorulara göre daha derine imkanı tanırlar.Soruların cevaplanması neticesinde yeni düzeltilmiş yöntem kendiliğinden ortayaçıkmaya başlayacaktır.

Süreç şemaları simgeleri

Süreç şemaları, için herhangi bir işin ya da işlemin kaydedilmesi için beş adet

standart simgenin (Amerikan Makine Mühendisleri Derneği tarafından geliştirilmiştir)

kullanılması ile oldukça kolaylaşmıştır. Kullanılan başka simge standartları olsa da en

yaygını bunlardır. tabloda kullanılan simgeler ve açıklamaları

verilmiştir:

Temel Süreç Şeması

Etüde başlamadan önce, işin ya da işlemin genel görünüşüne kuş bakışı bakmakta

fayda vardır. Temel süreç şeması bu işlemi gerçekleştirir.

Temel Süreç Şeması, yalnız temel işlem ve yoklamaların baştan sona sıralanarak

Kaydedildiği sürece ilişkin genel bir görünüş veren bir süreç şemasıdır.

İş akımı şeması ve akım diyagramı

Bir süreç ana hatları ile ortaya konduğunda, daha fazla ayrıntıya girmek olanağı

vardır. Bunun için ilk olarak iş akımı şeması hazırlanır.

İş akımı şeması, bir ürün ya da yönetimle ilgili tüm olayların akışını, uygun süreç

şeması simgelerini kullanarak sırasıyla belirleyen bir süreç şemasıdır. Üç tipi vardır:

İşçi Tipi: İşçinin ne yaptığını kaydeder.

Malzeme Tipi: Malzemenin nasıl taşındığını ya da nasıl işlendiğini kaydeder

Donatım Tipi: Aracın nasıl kullanıldığını kaydeden iş akımı şeması

Süreç şemaları hazırlanırken aşağıdaki noktalara özen göstermek gerekir:

(1) Şemada görülen ayrıntılar dolaysız gözlem sonucu elde edilmelidir.

Şemalar akılda tutulan bilgilere göre değil, mutlaka işin gözlendiği

sırada hazırlanmalıdır.

(2) Şemalar hazırlanırken çok titiz davranılmalı, şemalar çok düzgün

hazırlanmalıdır. Düzensiz bir şema, iş etüdünün değerine inandırılacak

kişi üzerinde kötü bir etki uyandırır.

(3) İlerde de değerini koruyabilmesi ve olabildiğince tam bilgi verebilmesi

için, bütün şemalar aşağıdaki bilgileri içermelidir:

(a) Ürün ya da malzemenin isimleri, teknik resim ve kod numaraları.

(b) Yapılan işlemin ya da sürecin başlama ve bitiş noktaları, yöntemin

mevcut yöntem mi yoksa önerilen yöntem mi olduğunu belirten

kayıt.

(d) Şemanın referans numarası, sayfa numarası ve toplam sayfaların

sayısı.

(e) Gözlemi yapanın ve varsa onaylayanın isimleri.

(f) Etüdün tarihi.

(g) Kullanılan simgelerin listesi.

(h) Uzaklık, süre ve gerekiyorsa işçilik ve malzeme masrafları (mevcut

ve önerilen yöntemleri kıyaslamak için).

(4) Şema tamamlandıktan sonra şu bilgiler kontrol edilmelidir:

(a) Olay doğru olarak kaydedilmiş midir?

(b) Gereğinden fazla basitleştirme yapılmış mıdır?

Akım Diyagramı

Bir ürün ya da sürece ilişkin olarak akış geliştirmekte kullanılan en genel yol, daha

önceki bölümde anlatılan iş akım şemaları ile birlikte akım diyagramlarının

kullanılmasıdır. Akım diyagramları bir tesisteki makinelerin konumlarını ve çalışma

yerlerini doğru olarak gösteren ölçekli bir plandır. Bu plan üzerinde herhangi bir işe

ait iş akışı, akım şeması şekilleri de kullanılarak gösterilebilir.

İp Diyagramı

İp diyagramı, işçilerin, malzemenin ya da donatımın, belirli olaylar dizisi boyunca

hareket yollarını izlemek ve ölçmek için iplik dolaştırılarak yapılan ölçekli bir plan

yada modeldir.

İş akımı şeması – işçi tipi (işçi iş akımı şeması)

İşçi iş akımı şeması, bir iş akımı şeması olup işçinin yaptığı işi kaydeder.

Çoklu etkinlik şeması

Bu şema, bir süreç esnasında bir nesnenin, bir başkası ile olan ilişkilerinin, birlikte tek

şema üzerinde gösterilmesi gerektiğinde kullanılır.

Çoklu Etkinlik Şeması, birden çok nesnenin (işçi, makine ya da donatımın)

etkinliklerinin ortak bir zaman ölçeği üzerinde birbirleri ile ilişkili olarak kaydedildiği bir

şemadır.

Gezi şeması

Gezi şeması, işçilerin, malzemenin ve donatımın belli bir zaman süresince çeşitli

işyerleri arasındaki hareketlerini sayısal olarak çizelge üzerinde gösteren bir kayıt

tekniğidir.

İki el süreç şeması

İki el süreç şeması, işçinin ellerinin (ya da kollarının) etkinliklerinin birbirleri ile ilişkili

olarak kaydedildiği bir süreç şemasıdır.

İki el süreç şemasında kullanılan sembollerin anlamları normal süreç şemasında

kullanılanlarınkine nazaran küçük farklar içerir. İki el süreç şemasında kullanılan

semboller aşağıda sunulmuştur.

Mevcut Metodun İncelenmesi ve İrdelenmesi

Bu aşamaya kadar yapılan çalışmalar genelde bilgi kaydetme ve derleme aşamasıdır, daha doğrusu yapılan çalışmalar ağırlıklı olarak iş istasyonunda yapılan çalışmaları kapsar.

Bu aşamaya gelindiğinde analist, metot etüdüne konu edilen faaliyet ve süreç ile ilgili gerçek sistemin, uygun kayıt ortamlarından oluşan sembolik bir modelini hazırlamıştır.

Daha İyi Bir Metodun Geliştirilmesi

Bir önceki aşamanın sonunda mevcut metoda göre daha gelişmiş bir metot elde edilir. Dolayısıyla bazı kaynaklar bu iki aşamayı birlikte ele almışlardır. Ancak geliştirilen yöntemin henüz gerçek sistemde uygulanmaya hazır durumda olmaması ve buna bağlı olarak sağlayıcı koşulların hazırlanması amacıyla bu çalışmada, söz konusu aşamalar birbirlerinden ayrılmıştır.

Mevcut metodun geliştirilmesinde bir önceki bölümde verilen sorgulama cetvelinin anahtar bir görevi olduğu yadsınamaz. Ancak metodun geliştirilmesine yönelik analizlerin kapsamının belirlenmesi, somut sonuçların elde edilmesi ve analizler sırasında gözden kaçabilecek noktaların kalmaması için bazı yardımcı ilkelerden yararlanılması gerekmektedir. Bu ilkeler sanayi devriminbden günümüze kadar gelmiş tüm bilimsel iş basitleştirme ilkelerini kapsar.

Geliştirilmiş Metodun Uygulanması

Geliştirilen ve uygulamaya hazır duruma getirilen metodu gerçek sistemde uygulamaya başlamadan önce yapılması gereken son çalışma, yeni metotla çalışacak kişi veya kişilerin bu metodun getirdiği değişikler ve yaratacağı katkı konusunda eğitilmesi, bilinçlendirilmesi ve mutlaka ikan edilmesi gereklidir.

Yukarıdaki paragrafta söylenenler başarıldıktan sonra eldeki yeni metodun standart süresinin ölçülmesi elde edilecek bilginin hat dengelemede ve işletme için diğer hayati fonksiyonların kontrolünde kullanılabilir hale getirilecektir. Ancak eldeki yeni metodun işletmeye yerleştirilmesinde işletme ve piyasa şartlarına göre üç tip karar söz konusudur;

Radikal yaklaşım
Muhafazakar yaklaşım
Ilımlı yaklaşım

Radikal yaklaşıma göre yeni metot sisteme bütünüyle ve kısa sürede uygulanır, ancak çok rijit bir yapısı vardır, özellikle rekabetçi ve risk yönetiminin ağırlık kazandığı piyasa koşullarında ağırlıklı olarak uygulanır, firmanın rekabet gücünü artırmasına rağmen bu kararı almadan önce gözönüne alınacak hatalı bir bilgi eski duruma dönmeyi imkansız hale getirebilir ve hatta işletmeyi batmaya zorlayabilir. Muhafazakar yaklaşım ise yeni sistemin aşama aşama ve uzun zaman içinde uygulanmasını öngörür, ancak, bu son derece hızlı gelişen teknoloji ve piyasa koşulları için imkansız bir yaklaşımdır. Her iki uç yaklaşımın da dezavantajlarından kurtulabilmek için ılımlı yaklaşım vardır ve her işletmenin kendi yapısına göre bir ılımlı yaklaşım geliştirmek zorunludur.

Uygulanmanın İzlenmesi ve Gerekli Düzeltmelerin Yapılması

Yeni metodun sisteme, seçilen yaklaşımla uygulanması sırasında önceden görülmeyen veya dikkate alınmayan bazı aksaklıkların ortaya çıkması doğaldır. Metodun özellikleri iyi kaydedildiğinde söz konusu sapması doğaldır. Metodun özellikleri iyi kaydedildiğinde söz konusu sapmalar ve aksamalar kolayca izlenerek gerekli düzenltmeler yapılabilir. Dolayısıyla bu aşama tamamen bir geri-besleme çalışmasının ve buna bağlı uygun düzeltmelerin yapıldığı aşamadır.

Yeni metodun uygulanmaya başlandığı ilk dönemlerde bu geri besleme bilgisi, nisbi olarak daha sık ve etkin bir izleme ile elde edilir. Uygulamanın başarısı arttıkça bu sıklık etkisini kaybetmelidir.

Uygulamanın izlenmesi sonucunda gerekli görülen düzeltici tedbirler, çalışanlarında görüşleri alınarak gerçekleştirilmelidir. Bu tedbirler, örneğin radikal uygulama yaklaşımından ılımlı veya muhafazakar yaklaşıma geçilmesi şeklinde olabileceği gibi metottaki bazı aksayan faaliyetlerin yeniden gözden geçirilmesi şeklinde de olabilir. Bu gibi durumlarda metot yeniden incelenmelidir. Etüde ait aşamalar yeniden gözden geçirilmelidir. Özellikle birinci ve üçüncü aşamalar yeniden daha dikkatli incelenmelidir.

Metot etüdünün bu son aşamasına, formel metot ile informel metot arasında fark kalmayıncaya kadar devam edilmelidir. Bu başarıldığında, yeni metodun sisteme uyarlanması veya adaptasyonu tamamlanmıştır denebilir.